Pijn of stijfheid in je knie? Heb je steeds meer moeite met opstarten, stijfheid of pijnklachten in de knie? Mogelijk is de oorzaak knieartrose: een veelvoorkomende klacht, die meestal conservatief (zonder operatie) wordt behandeld.

Blijven de klachten aanhouden, dan kan de medisch specialist samen met je besluiten om een volledige knieprothese te plaatsen. Ook zijn er opties als: het plaatsen van een hemi-knie (halve knieprothese) en een standbeencorrectie. In dit blog zoomen we in op de hele knieprothese.

Door zo fit mogelijk de knie vervangende operatie in te gaan, kom je er ook zo fit mogelijk uit (‘better in, better out’) en kun je starten met het revalidatietraject bij de fysiotherapeut.

In dit blog lees je:

  1. Wat knieartrose is en wat de oorzaken zijn;
  2. Welke gradaties in knieartrose er zijn;
  3. Welke klachten er bij knieartrose spelen;
  4. De voorkeur voor niet-operatief (conservatief) behandelen;
  5. Wat de behandeling na een volledige knieprothese (nieuwe knie) inhoudt;
  6. Over de optimale voorbereiding en het herstel van een volledige knieprothese;
  7. Welke tussentijdse metingen tijdens het revalidatieproces gedaan worden;
  8. Hoelang het herstel duurt na een nieuwe knie;
  9. De vergoedingen van fysiotherapie voorafgaande en na de knieoperatie.

1 Wat is knieartrose?

Knieartrose is achteruitgang van de kwaliteit van het kraakbeen in de knie. Kraakbeen is een gladde laag weefsel dat zich op uiteinde van de botten bevindt en de wrijving tussen de botstukken vermindert. Hierdoor kan de knie soepel bewegen.

Knieartrose kan door ontstaan door:

  • Ouder worden en ernstig overgewicht;
  • Jarenlange overbelasting. Dit proces kan versneld worden door eerdere botbreuken en/of operaties.
  • Overbelasting door een aandoening, zoals reumatoïde artritis.
  • Een traumamoment (ongeluk) met lokale slijtage tot gevolg.

2 De gradaties in knieartrose

Het kraakbeenletsel is in vier gradaties  in te delen, waarbij er in de 1e gradatie een geringe aantasting van het kraakbeen optreedt en in de 4e gradatie de gewrichtsspleet zeer vernauwd is, waarbij de botdelen tegen elkaar aanliggen en het kraakbeen grotendeels is verdwenen.

3 De klachten bij knieartrose

Klachten die vooral spelen zijn pijn en stijfheid van het gewricht. Met name in de ochtend en na langdurig zitten, treden stijfheidsklachten op. Dit noemen we ook wel startstijfheid. Kenmerkend van dit type klachten is dat ze binnen een half uur afzwakken.

Andere specifieke pijnklachten treden op tijdens belaste oefeningen, zoals traplopen of hurken, die een nare stekende pijn opleveren.

Soms wordt het gebied rondom het gewricht wat dik en warm. Bij ernstige artrose kan ook krachtsverlies van de knie optreden. Daarnaast is de knie beperkt in het bewegen.

  • Wist je dat de mate van artrose niet per se samenhangt met de klachten? Zo kan iemand met een lichte gradatie veel klachten ervaren en iemand met een zware gradatie relatief minder klachten hebben. Daarom is het belangrijk om de klachten met een medisch specialist te bespreken, omdat de röntgenfoto niet altijd overeenkomt met de intensiteit van de klachten.

De zogenoemde knakkende of krakende knieën (crepitaties) kunnen ook samenhangen met artrose.

4 Voorkeur bij knieartrose: conservatief behandelen

Bij knieartrose spelen de klachten vaak al een tijdje voordat iemand aan de bel trekt. In het begin voeren de klachten niet de boventoon, maar na verloop van tijd gaan de klachten het dagelijks leven beïnvloeden. Vanuit de praktijk adviseren wij altijd om niet te lang te wachten om naar de fysiotherapeut te gaan. Je kunt zonder verwijzing bij ons terecht.

Via de intake, het lichamelijk onderzoek en eventueel een röntgenfoto (via huisarts of orthopeed), volgt de analyse van het aangedane gebied. Hierdoor weten de betrokken zorgprofessionals waar de schade zich precies bevindt en in welke mate.

Een conservatieve behandeling heeft altijd de voorkeur bij artrose. Afhankelijk van het stadium waarin het letsel zich bevindt, past de fysiotherapeut zijn/haar behandeling aan om de klachten te verlichten en het artroseproces te vertragen.

Op basis van je dagelijkse activiteiten, sport en doelen maakt de fysiotherapeut een behandel/oefenplan. De conservatieve behandeling bestaat uit:

  • Behandeling aan de bank, waarbij de fysiotherapeut via manuele handelingen de spierspanning vermindert en de beweeglijkheid van het gewricht optimaliseert.
  • Spierkracht opbouwen/krachttraining, denk hierbij aan training bovenbeenspieren, de heupen en core.
  • Analyse en bewustwording van het looppatroon: afwikkelen van de voet, strekken van de enkel, beweging knie.
  • In een aantal gevallen draagt taping positief bij aan de behandeling.
  • Advies over de belastbaarheid, bijvoorbeeld in werk en sport.

We nemen een periode van drie maanden tot een jaar om te bepalen of de knie tot rust gebracht kan worden. Een operatie stellen we bij voorkeur uit, tenzij je erg beperkt wordt door de knieklachten. Komt je knie niet tot rust of zijn de klachten te hevig, dan verwijst de fysiotherapeut je terug naar de specialist.

Soms besluit de huisarts of specialist om een injectie te plaatsen. De ingebrachte vloeistof – een corticosteroïde – is sterk ontstekingsremmend, wat ervoor zorgt dat de zwelling en ontsteking afnemen. Alleen neemt dit de oorzaak van de ontsteking niet weg, daarom is het erg belangrijk om te blijven oefenen.

5 Revalideren na plaatsing nieuwe knie: zo fit mogelijk de operatie in, zo fit mogelijk eruit

Als de klachten blijven aanhouden en blijkt dat de knie vervangen moet worden, dan kun je je het beste vooraf voorbereiden op de operatie. Want: als je zo fit mogelijk de operatie ingaat, kom je er ook zo goed mogelijk weer uit.

Zo kun je vast spierkracht rondom de knie opbouwen en weet je vast welke oefeningen er na de operatie volgen. Vaak gaan de bewegingen na de operatie dan ook makkelijker.

Na de operatie komt de fysiotherapeut 1 of 2 keer bij je thuis voor de wondinspectie en om oefeningen met je door te nemen om je “range of motion” (ROM)/beweging te stimuleren.

Daarna ga je naar de praktijk en spitst de postoperatieve revalidatie zich toe op vier onderdelen:

  • Functionaliteit
  • Balans
  • Kracht
  • Conditie

Ons advies is: ga bewegen! Je lichaam gaat dan steeds meer herkennen wat het moet doen. Hierin heeft de fysiotherapeut een begeleidende rol, zodat je de bewegingen zo goed mogelijk uitvoert en verantwoord opbouwt.

Het hele revalidatietraject is erop gericht om je ‘range of motion’ en de kracht en stabiliteit van de knie zo goed mogelijk terug te krijgen en – als dit mogelijk is – zelfs nog te verbeteren.

6 De metingen tijdens het revalidatieproces

Tijdens het revalidatieproces is het belangrijk om regelmatig metingen uit te voeren. Door elke drie maanden het beloop – via objectieve meeteenheden – te laten zien, krijgen fysiotherapeut en patiënt inzicht in het herstel.

Zo kun je objectief kijken naar de resultaten en deze koppelen aan de doelstellingen. Binnen onze praktijk schatten we in welke meetinstrumenten voor jou het meest relevant zijn. Zo heeft de ene patiënt het doel om de dagelijkse bezigheden op te kunnen pakken, terwijl de andere patiënt nog wil sporten of intensieve bergwandelingen wil maken.

7 Hoelang duurt het herstel na een nieuwe knie?

De lengte van het traject bij de fysiotherapeut is afhankelijk van je fitheid voorafgaande aan de operatie en je persoonlijke doelen. Gemiddeld duurt het revalidatietraject 6 tot 12 maanden met een behandelfrequentie van 1 tot 2 x per week. Daarnaast is het afhankelijk van de mate waarin je thuis oefent. 

8 Wordt pre- en postoperatieve fysiotherapie bij een totale knieprothese vergoed?

  • Preoperatieve fysiotherapie (maximaal 12 behandelingen) wordt vergoed door de zorgverzekeraar bij verwijzing door de huisarts of medisch specialist. Deze vergoeding is in het leven geroepen omdat fysiotherapie/oefentherapie een effectieve behandeling is bij knieartrose en dit het aantal gewricht vervangende operaties vermindert.
  • Postoperatieve fysiotherapie wordt maximaal een jaar vergoed. Je krijgt hiervoor een chronische indicatie van je medisch specialist. De chronische code geldt vanaf de 21e behandeling. Dus voor behandeling 1 tot en met 20 moet je zelf betalen of je bent hiervoor aanvullend verzekerd.

Je betaalt ook eigen risico als dit nog niet is verbruikt.

Onze fysiotherapeuten behandelen zeer regelmatig patiënten voor en na een volledige knieprothese. Doordat zij weer meer plezier krijgen in het bewegen, zien we veel mensen weer opbloeien.
Sta jij voor een knieoperatie? We helpen je graag om je kwaliteit van leven te verbeteren en je beweegdoelen te bereiken. Neem vrijblijvend contact op via 0314725994 of info@fysio-engelaar.nl